Minderjarigen die weglopen, verlaten hun woonplaats, voorziening of pleeggezin zonder toelating. Het is een symptoom van onderliggende problemen waarvoor ze geen andere uitweg zien. Deze ingrijpende gebeurtenis beïnvloedt sterk het leven van deze kinderen en hun naasten. Jongeren die weglopen, hebben vaak geen duidelijk plan. Ze lopen meestal nergens naartoe, maar vluchten weg van hun problemen.

Ontdek hier de getuigenis van Edouard, een jongere die een paar jaar geleden is weggelopen.

In de wet

Wanneer een jongere zijn gezin (of de voorziening) ontvlucht, betekent dit juridisch gezien dat hij zich onttrekt aan het wettig over hem gestelde (ouderlijk) gezag. De ouders (of plaatsvervangende opvoeders) kunnen dan hun plicht tot kost, onderhoud en opvoeding niet meer nakomen. Ze kunnen beroep doen op politionele steun om de jongere te laten opsporen en thuisbrengen.

Aantal in België

Child Focus behandelt jaarlijks gemiddeld 1.000 wegloopdossiers. Dit cijfer verandert en evolueert natuurlijk een beetje van jaar tot jaar. Ons jaarverslag stelt recente gegevens en cijfers gelinkt aan jongeren die weglopen voor.

Het kan in elk gezin gebeuren

De vorm van weglopen varieert naargelang de oorzaken:

• ruzie;
• zich slecht voelen;
• een droom najagen die niet gedeeld wordt door ouders of begeleiders;
• fysiek of seksueel geweld;
• persoonlijke problemen;
• identiteitsvragen;
• vragen over de betekenis van het leven;
• …

Minderjarigen geven diverse redenen aan, maar wat ze vaak wél gemeen hebben is dat ze op dat moment geen enkele andere mogelijkheid zien dan weg te lopen. Het is een bijzonder ingrijpende beslissing voor je kind, voor jou als ouder en voor jullie omgeving.

Meestal is weglopen gelinkt aan een crisissituatie. Deze kan angstgevoelens, eenzaamheid en onzekerheid veroorzaken. Een jongere kan toevlucht zoeken in gevaarlijke overlevingsstrategieën. Hoe langer een jongere wegblijft, hoe groter het risico om afstand te nemen van allerlei zaken zoals school of hobby’s.

Weglopen kan ook een positieve impact hebben. De jongere geeft zo aan dat de situatie niet meer verder kan. Het kan een vertrekpunt zijn om de crisissituatie diepgaand aan te pakken.

Rol als ouder

Als je vreest dat je kind wil weglopen of als hij is weggelopen, kan dat heel heftig zijn voor. Dit kan allerlei emoties bij jou teweegbrengen. Misschien ben je van streek omdat je nooit verwachtte dat dit zou gebeuren of ben je bezorgd om wat er zal gebeuren. Dat gevoel is volstrekt normaal.             

Onderstaande info kan jou ondersteunen om actie te ondernemen. Bel gerust naar het 116 000-nummer van Child Focus. We luisteren naar jou, denken met jou mee en dit 24/7. Praten over schokkende gebeurtenissen is niet vanzelfsprekend. Mogelijks voel je je schuldig. Praten is een grote stap, maar het lucht op.

Podcast "Eerste Hulp Bij Verdwijningen"

Via de pocast "Eerste Hulp Bij Verdwijningen" leer je de juiste reflexen in geval van de verdwijning van je kind. Je krijgt er ook concrete preventietips om te voorkomen dat je kind zou verdwijnen. Ontdek hier de podcast.

Hoe voorkom je dat je kind wegloopt?

Moedig je kind aan om op zoek te gaan naar een vertrouwenspersoon, een Max, in zijn omgeving. Een Max is een volwassen persoon bij wie hij altijd terechtkan voor vragen of problemen. Max is iemand die de minderjarige ook in de offline wereld kent. Max kan een leid(st)er zijn uit de jeugdbeweging, een leerkracht, een familielid … Max is iemand die door je kind volledig kan vertrouwd worden en die er altijd zal zijn voor hem. Je kind kiest zelf zijn Max en kan officieel vragen aan iemand om zijn vertrouwenspersoon te worden via www.iedereeneenmax.be .

Als je kind niemand heeft in zijn omgeving die de rol van Max zou kunnen vervullen, kan je hem doorverwijzen naar:

• Child Focus: het gratis noodnummer 116 000 of www.cybersquad.be
• Awel: het gratis nummer 102 of www.awel.be

Hoe herken je signalen van weglopen?

Wees alert op de signalen van je kind:

• als zijn gedrag anders is dan normaal;
• als je het gevoel hebt dat er iets niet pluis is;
• als er veel ruzie, stress of agressie is;
• …

Praat hierover met je kind.

Wat kan je doen als je kind is weggelopen?

1. Probeer je kind te bereiken via gsm, e-mail, sociale media, WhatsApp ...
2. Ga na of hij die dag de normale activiteiten heeft gevolgd (school, sportclub, afspraak met vrienden …)
3. Contacteer de personen waarbij je kind zou kunnen zijn. Ga kijken op plaatsen waar hij doorgaans tijd doorbrengt.
4. Indien dit eerste zoekwerk geen resultaat oplevert, contacteer dan de politie in je buurt en geef de verdwijning aan.
5. Je kan de verdwijning ook melden aan Child Focus, op het gratis 116 000-nummer. Er zal naar jou geluisterd worden, samen oplossingen gezocht worden en een terugkeer zal voorbereid worden.

Wat is de rol van de politie wanneer een minderjarige is weggelopen?

Indien je eerste zoekwerk geen resultaat oplevert, contacteer dan de politie in je buurt en geef de verdwijning aan. De politie zal: 

• jou vragen stellen over je kind om zo gericht mogelijk te kunnen zoeken: fysieke kenmerken, kledij, plaatsen waar hij vaak tijd doorbrengt, een foto …;
• de verdwijning communiceren aan verschillende politiediensten;
• nagaan of je kind in een ziekenhuis of politiebureau verblijft;
• een buurtonderzoek opzetten.

Wat kan je doen bij de terugkeer van je kind?

Het kan heel heftig zijn voor jou wanneer je kind een hele tijd weg was zonder dat je wist waar hij zich bevond. Dit kan allerlei emoties bij jou teweegbrengen. Misschien ben je van streek omdat je nooit verwachtte dat dit zou gebeuren of ben je bezorgd om wat er zal gebeuren. Dat gevoel is volstrekt normaal: je kind is heel belangrijk voor jou en niet weten waar hij is, is mogelijks niet onder woorden te brengen.

Dit kan je doen bij de terugkeer van je kind:

• Je bent/was mogelijks boos uit bezorgdheid. Probeer dit gevoel los te laten en een rustig en open gesprek te voeren met je kind. Het is belangrijk om hem te blijven steunen. Hij heeft nood aan een luisterend oor en ondersteuning.
• Veroordeel je kind niet. Geef aan dat je bezorgd was, in de tijd dat hij weg was en je niet wist waar hij was.
• Luister naar zijn redenen om weg te lopen. Volg hierbij het tempo van je kind.
• Ga op zoek naar mogelijke alternatieven en oplossingen voor het geval dat je kind op een later moment terug zou willen weglopen.
• Deze gebeurtenis trof jou als ouder, maar ook je kind en jullie omgeving. Praat erover als je er nood aan hebt:
  • Child Focus: het gratis noodnummer 116 000
  • CAW
  • Het jongerenadviescentrum in je buurt (JAC) www.jac.be